Φυσική επιλογή και Δαρβίνος

O Κάρολος Δαρβίνος, Άγγλος φυσιοδίφης έφερε επαναστατικές αλλαγές στην ανθρώπινη γνώση διαμορφώνοντας την θεωρία της εξέλιξης των βιολογικών ειδών. Γεννήθικε στο Σριούσμπερι του Σριόψερ το 1809 και πέθανε στο Ντάουν του Κεντ το 1882. Ήταν γιος γιατρού και ο παππούς του ήταν πολυμαθής φυσικός, ποιητής, φιλόσοφος και εφευρέτης. Ο Δαρβίνος έχασε την μητέρα του σε ηλικία οχτώ χρονών. Στο σχολείο υπήρξε μέτριος μαθητής. Στο πανεπιστήμιο σπούδασε για δύο χρόνια ιατρικές σπουδές αλλά οι χειρουργικές επεμβάσεις του προξενούσαν ναυτία, κατόπιν ακολούθησε θεολογικές σπουδές τις οποίες όμως παραμελούσε. Γνωρίστηκε με τον Τζόν Χένσλοου καθηγητή της βοτανικής που παρακίνησε το ενδιαφέρον του Δαρβίνου για την φυσική ιστορία.

Ο Χένσλοου το 1831 τον παρακίνησε να επιβιβαστεί ως φυσιοδίφης στο πλοίο "Μπιγκλ" για ένα επιστημονικό υδρογραφικό ταξίδι στην νότια Αμερική και στον Ειρηνικό ωκεανό το οποίο διήρκησε πέντε χρόνια. Στη Βραζιλία έρχεται σε επαφή για πρώτη φορά με το τροπικό δάσος και στην Αργεντινή ανακαλύπτει τα πρώτα απολιθώματα. Στη γη του πυρός συναντά μία φυλή τόσο πρωτόγονη που δύσκολα θα χαρακτηριζόταν ανθρώπινη. Στη Χιλή υπήρξε μάρτυρας σεισμού και παρατήρισε τις επιδράσεις του στην ανύψωση του εδάφους και την σχέση του με την ηφαιστειακή έκρηξη. Στα υψίπεδα των Άνδεων τον δάγκωσαν νοσογόνα έντομα. Επισκέφθηκε τα νησιά Γκαλαπάνγκος, την Ταιτή, τη Νέα Ζηλανδία, την Αυστραλία, την Νότιο Αφρική και επέστρεψε στην Αγγλία τον Οκτώβριο του 1836.

Μετά την επιστροφή του ο Δαρβίνος κατάλαβε από την συγκριτική ανατομία και την παλαιοντολογία ότι το κάθε είδος δεν παραμένει αμετάβλητο αλλά εξελίσσονταν σε άλλα είδη με κοινό πρόγονο. Επίσης πίστικε ότι η επιλογή έπαιζε ενεργό ρόλο κατά την δημιουργία των ειδών στη φύση. Έτσι διατυπώθηκε η αρχή της φυσικής επιλογής. Το 1850 δημοσίευσε απο κοινού με τον Γουάλας έκθεση για την εξέλιξη και την φυσική επιλογή και το 1859 μία περίληψη για την καταγωγή των ειδών. Το σύγγραμα αυτό στάθηκε η αιτία να αποκτήσει πολλούς εχθρούς που ανήκαν σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία συγκαταλέγονται επιστήμονες της παλιάς σχολής. Στην δεύτερη κατηγορία ανήκαν οι υποστηρικτές της κατά γράμμα θρησκευτικής πίστης διότι εάν η εξελικτική θεωρία ήταν σωστή τότε η περιγραφή της δημιουργίας στο βιβλίο της γενέσεως της παλαιάς διαθήκης ήταν λανθασμένη. Ακόμη αν η εξέλιξη ενεργούσε αυτόματα μέσω της φυσικής επιλογής τότε δεν υπήρχε χώρος για θεική επέμβαση στη δημιουργία των φυτών, των ζώων και του ανθρώπου.

Ο Δαρβίνος συγκρατεί δύο θεμελιώδεις έννοιες: τον αγώνα για την επιβίωση και την φυσική επιλογή. Από το 1837 αρχίζει να σκέφτεται πάνω στην προέλευση των ειδών, σύγγραμα που δημοσιεύθηκε το 1859. Η θεωρία που πρωτάθηκε από τον Δαρβίνο είναι η εξής: οι αλλαγές των συνθηκών του περιβάλλοντος (κλίμα και τροφή) προκαλούν την εμφάνιση ποικιλιών, δρώντας είτε πάνω στα σωματικά είτε στα αναπαραγωγικά κύτταρα. Οι πληθυσμοί αυξάνονται, ο αγώνας για επιβίωση είναι αναγκαίος, κάθε άτομο ανταγωνίζεται τα όμοια του για την διάθεσιμη τροφή και για τον χώρο. Τα άτομα των πλεονεκτηκών ποικιλιών θα επιβιώσουν και θα τις κληροδοτήσουν στους απογόνους τους. Κάθε μειονεκτικό είδος θα εξαφανισθεί. Η επιβίωση των ικανότερων μορφών είναι ένα είδος διαλογής που ονομάζεται φυσική επιλογή και που οδηγεί στην επιβίωση του καταλληλότερου τύπου.

Η εξέλιξη προκύπτει λοιπόν από την ποικιλομορφία και τον ανταγωνισμό. Μια φτωχή ποικιλομορφία συνδιασμένη μέ έντονο ανταγωνισμό προκαλεί την εξαφάνιση ενός είδους. Η μεγάλη ποικιλομορφία και ο έντονος ανταγωνισμός εξασφαλίζουν την εξέλιξη και τη διαφοροποίηση των ειδών.

Ο Δαρβινισμός στηρίζεται στην ποικιλότητα των μορφών αλλά η πλειονότητα των ποικιλιών αφορά σωματικές αλλαγές μη κληρονομικές, έτσι η εμβέλεια της θεωρίας περιορίζεται κατά πολύ. Το δεύτερο αρνητικό στοιχείο αφορά το πλεονέκτημα που προσφέρει μία τυχαία ποικιλία μορφών. Η εκτίμηση του πλεονεκτήματος ή της χρησιμότητας είναι δύσκολη. Η μεταβολή είναι ευνοική υπό ορισμένες συνθήκες ή αποτελεί μειονέκτημα σε διαφορετική κατάσταση.

Η επιβίωση των καλύτερα προσαρμοσμένων είναι επίσης αυταπάτη. Παρατηρείται η διατήρηση ενός μέσου τύπου με ταυτόχρονη εξαφάνιση των μειονεκτηκών.
Ποιοτική η φυσική επιλογή δεν δημιουργεί τίποτα το νέο, η δράση της είναι μάλλον ποσοτική και τονίζει ή περιορίζει την έκφραση ορισμένων χαρακτήρων.

Η εξέλιξη έχει γίνει δεκτή απο όλους γενικά τους βιολόγους. Αν και στην ηπειρωτική δυτική Ευρώπη υπάρχουν ορισμένες διαφορετικές απόψεις, στο σύνολο τους οι βιολόγοι και αρκετοί άλλοι θεωρούν τη φυσική επιλογή ως το αίτιο της εξέλιξης. Αντιρρήσεις από θεολογική και μερικές από πολιτική σκοπιά.

Στα διακόσια πλέον χρόνια που πέρασαν από την έκδοση της προέλευσης των ειδών του Δαρβίνου, η εξελικτική βιολογική επιστήμη έχει απαντήσει σε πολλά ερωτήματα και έχει δημιουργήσει πολύ περισσότερα. Αν και οι νέες πληροφορίες συχνά υποχρεώνουν σε επανεξέταση ορισμένων απόψεων όπως είναι πχ οι ρυθμοί των εξελεκτικών αλλαγών ή η ύπαρξη γενετικής ποικιλότητας μέσα στους πληθισμούς, το κύριο σώμα της θεωρίας της εξέλιξης παραμένει σταθερά κατοχυρωμένο.