Cyclones, Typhoons (κυκλώνες, τυφώνες)

Ο τυφώνας είναι έντονη καταιγίδα τροπικής προέλευσης, με ταχύτητες ανέμου που φθάνουν τους 64 κόμβους. Σχηματίζεται επάνω από τον θερμό Β. Ατλαντικό και τον ΒΑ. Ειρηνικό ωκεανό. Η μέση διάμετρος των τυφώνων φθάνει τα 550 χμ.Το κεντρικό τμήμα ενός τυφώνα γύρω από το οποίο ο τυφώνας περιστρέφεται, ονομάζεται μάτι του τυφώνα. Το μάτι ενός τυφώνα κατά μέσο όρο έχει διάμετρο από 20 έως 50 χμ. Στο μάτι του τυφώνα οι άνεμοι είναι ασθενείς και τα νέφη διαλύονται. Η επιφανειακή πίεση του αέρα είναι πολύ χαμηλή (965 mb). O δακτύλιος που περιβάλλει το μάτι του τυφώνα ονομάζεται τείχος του ματιού. Χαρακτηρίζεται από έντονες καταιγίδες οι οποίες περιστρέφονται γύρω από το κέντρο του τυφώνα και απέχουν από την επιφάνεια της θάλασσας περί τα 15 χμ. Μέσα στο τείχος του ματιού συναντάμε τις ισχυρότερες βροχοπτώσεις και ανέμους.

Κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας, υγρός τροπικός αέρας πνέει προς το κέντρο του τυφώνα. Στην περιοχή του ματιού ο αέρας ανέρχεται και δημιουργεί καταιγίδες με έντονες βροχοπτώσεις. Στην κορυφή της καταιγίδας ο αέρας έχοντας χάσει ένα μεγάλο μέρος της υγρασίας του είναι ξηρός και απομακρύνεται από το κέντρο του τυφώνα. Το παραπάνω προκαλεί έναν αντικυκλώνα εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το μάτι του τυφώνα. Καθώς αυτή η ροή πλησιάζει την περιφέρεια της καταιγίδας αρχίζει να θερμαίνεται και να βυθίζεται.
Οι τυφώνες σχηματίζονται επάνω από θερμά τροπικά νερά όπου οι άνεμοι είναι ασθενής και τα επιφανειακά νερά έχουν υψηλές θερμοκρασίες(26 βαθμοί Κελσίου ). Τέτοιες συνθήκες όπως ειπώθηκε παραπάνω επικρατούν στον Β. Ατλαντικό και στον Β.Α. Ειρηνικό ωκεανό. O τρόπος δημι ουργίας είναι ο εξής. Ψυχρός αέρας επάνω από μία μάζα τροπικών καταιγίδων δημιουργεί ασταθή αέρα και νέφη cumulonimbus. Η απελευθέρωση λανθάνουσας θερμότητας θερμαίνει την ανώτερη τροπόσφαιρα, δημιουργώντας μία περιοχή υψηλών πιέσεων. Οι άνεμοι ανώτερης επιφάνειας κινούνται μακριά από τις υψηλές πιέσεις. Το παραπάνω σε συνδυασμό με τη θέρμανση του στρώματος αέρος, προκαλεί πτώση των επιφανειακών πιέσεων. Καθώς ο αέρας κοντά στην επιφάνεια κινείται προς τις χαμηλές πιέσεις , συγκλίνει, ανέρχεται και δημιουργεί περισσότερες καταιγίδες.

Ακόμη όμως και αν υπάρχουν όλες οι επιφανειακές συνθήκες για να σχηματιστεί τυφώνας (θερμά νερά, σύγκλιση ανέμων κ.α.) υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να μη σχηματιστεί τυφώνας.

• - Στην περιοχή των αληγών ανέμων, και συγκεκριμένα 20 Γ. Π. ο αέρας συνήθως βυθίζεται λόγω του υποτροπικού υψηλού. Ο βυθιζόμενος αέρας θερμαίνεται και δημιουργεί την αναστροφή των αληγών ανέμων. Όταν αυτή η αναστροφή είναι έντονη εμποδίζει τον σχηματισμό τυφώνων.

• - Τυφώνες δεν σχηματίζονται και στην περίπτωση που οι άνεμοι ανώτερης επιφάνειας είναι ισχυροί.

Στάδια εξέλιξης ενός τυφώνα

1. Τροπική διαταραχή:μάζα καταιγίδων με ασθενή κυκλοφορία ανέμων.

2. Τροπική ύφεση(tropical depression): όταν η ταχύτητα των ανέμων αυξάνεται και αποκτά τιμές 20-35 κόμβους η τροπική διαταραχή μετατρέπεται σε τροπική ύφεση.

3. Τροπική καταιγίδα(tropical storm): όταν οι άνεμοι γίνονται ακόμή πιο ισχυροί (35-64 κόμβοι) η τροπική ύφεση μετατρέπεται σε τροπική καταιγίδα.

4. Τυφώνας: όταν οι άνεμοι ξεπεράσουν τους 64 κόμβους η τροπική καταιγίδα μετατρέπεται σε τυφώνα.

Κίνηση των τυφώνων

• Οι τυφώνες που σχηματίζονται επάνω από τον Β. Ειρηνικό και τον Β. Ατλαντικό ωκεανό οδηγούνται από ανατολικούς ανέμους και κινούνται προς τα δυτικά ή Β.Δ. Σταδιακά γυρίζουν προς τους πόλους γύρω από το υποτροπικό υψηλό , και αφού κινηθούν αρκετά βόρεια εισέρχονται στην ροή των δυτικών ανέμων οι οποίοι στρίβουν τους τυφώνες προς τα Β. Α. Στα μεσαία πλάτη οι τυφώνες μπορούν να έχουν ταχύτητα περισσότερο και από 50 κόμβους.

• Στην δυτική ακτή του Μεξικού δημιουργούνται κάθε έτος οκτώ τυφώνες. Οι ανατολικοί τυφώνες του Β. Ειρηνικού συνήθως κινούνται δυτικά μακριά από την ακτή . Μάλιστα όταν κινούνται προς τα Β. Δ. μειώνεται η ένταση τους λόγω των ψυχρών νερών του Β. Ειρηνικού ωκεανού.

• Από τα νησιά της Χαβάης περνούν πολλοί τυφώνες του Ειρηνικού ωκεανού, καθώς και τροπικές καταιγίδες. Οι συγκεκριμένοι τυφώνες συνήθως είναι μικρής εντάσεως και ως εκ τούτου δεν είναι καταστροφικοί. Εξαίρεση αποτελεί ο τυφώνας IWA το 1982 που είχε ταχύτητα 100 κόμβων και προξένησε υλικές ζημιές αξίας 312 εκατομμυρίων δολαρίων.

• Οι περισσότεροι τυφώνες που δημιουργούνται στον Β. Ατλαντικό ωκεανό απομακρύνονται από τις παράκτιες περιοχές και δεν εισχωρούν στην ενδοχώρα των Η.Π.Α. .

• Οι προς τα βόρεια κινούμενοι τυφώνες του Ατλαντικού ωκεανού και για τα ίδια Γ.Π. έχουν μεγαλύτερη διάρκειας ζωής από τους αντίστοιχους τυφώνες του Α. Ειρηνικού ωκεανού. Το παραπάνω οφείλεται στα θερμότερα νερά του Ατλαντικού ωκεανού.